سید محمد سلجوقی
- فعالیّتهای تربیتی – اجتماعی و فوق برنامه
قابل توجه اساتید و دانشجویان :معرفی کتاب جدید فعالیت های تربیتی - اجتماعی
فعالیّتهای تربیتی ـ اجتماعی و فوق برنامه
مؤلف: سیّدمحمّد سلجوقی عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان (پردیس خواجه نصیرالدین طوسی کرمان)
ویراستار: دکتر حمیدرضا خوارزمی
چاپ اول: زمستان 1392
چاپخانه وصحافی: فرهنگ
قیمت: 9600 تومان
شمارگان: 3000 نسخه
شابک: 5-051-285-600-978
حق چاپ و تکثیر محفوظ و هرنوع تکثیر و چاپ ممنوع و پیگرد قانونی دارد.
کرمان: خیابان شریعتی، طبقه فوقانی کتابفروشی فرهنگ تلفن: 2224608- 0341 دورنگار 2224231ـ 0341
مراکز پخش: دانشنگار 66400220 ـ 021، کتابیران 66566511 ـ 021، نوپردازان 66414474 ـ 021، گسترش فرهنگ ومطالعات انتشارات خدمات
سرشناسه
:
سلجوقی ، محمد،۱۳۴۱ -
فرهنگی کرمان
مشخصات نشر
:
کرمان : خدمات فرهنگی کرمان،۱۳۹۲.
مشخصات ظاهری
:
240 ص.
شابک
:
978-600-285-051-5
وضعیت فهرست نویسی
:
فیپا
موضوع
:
شاگردان -- ایران -- فعالیت های فوق برنامه
موضوع
:
آموزش و پرورش -- ایران-- فعالیت های فوق برنامه
رده بندی کنگره
:
LB 3607/س8 ف7 1392
رده بندی دیویی
:
۳۷۱/۸۹۰۹۵۵
شماره کتابشناسی ملی
:
۳۳۸۹۰۷۹
1392
عنوان و نام پدیدآور
:
فعالیت هایتربیتی - اجتماعیوفوقبرنامه/ تالیفسیدمحمدسلجوقی.
88794218 ـ 021
فهرست مطالب
پیشگفتار........................... 12
مقدمه.............................. 14
بخش اوّل: فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه
فصل اوّل: مبانی نظری فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه 19
مفاهیم و تعاریف.................... 19
اهمیّت و ضرورت فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه 21
اهداف فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه 24
اهداف فعالیّتهای فرهنگی و هنری در مقطع ابتدایی 25
اهداف ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی... 28
مهمترین اهداف فعالیّتهای تربیتی ـ اجتماعی و فوق برنامه 29
تفاوت فعالیّتهای فوق برنامه با برنامه درسی مدارس 31
ویژگیهای فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه 31
پینوشتهای فصل اوّل.................. 33
فصل دوّم: اصول فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه 35
تعریف اصول....................... 35
اصل هماهنگی و تعامل اجتماعی، مدیر، معلمّان و کارکنان مدرسه 36
اصل هماهنگی و همسویی بین خانه و مدرسه 36
اصل هماهنگی و تلفیق فعالیّتهای تربیتی و آموزشی 37
اصل توجه به تفاوتهای فردی دانشآموزان 38
اصل جامعنگری و توجه به نیازها.... 39
اصل مداومت در فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی وهمکاری و مشارکت 40
اصل تغییر و تحّول در برنامههای تربیتی- اجتماعی وزمانشناسی 41
اصل دین محوری.................... 41
اصل انعطاف وپویایی در عین پافشاری بر اصول 42
اصل جذابیّتبخشی و انتقال میراث فرهنگی 42
اصل کرامت........................ 43
پی نوشتهای فصل دوّم............... 44
فصل سوّم: برنامهریزی و ارزش فعالیّتهای فوق برنامه و تربیتی- اجتماعی 45
برنامهریزی فعالیّتهای فوق برنامه و تربیتی- اجتماعی 45
عوامل موفقیّت در برنامهریزی فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی 48
اصول تهیّه و تنظیم محتوای فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی 49
نقش و ارزش فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی(فوق برنامه) 49
1- کمک به رشد و تکامل اجتماعی و جامعهپذیری دانشآموزان 50
2-کمک به رشد و تکامل شخصیّت معنوی دانشآموزان 51
3-پرورش ارزشهای اخلاقی.............. 52
4-آیندهنگری........................ 52
5-توجه به سلامت روانی............... 53
6-تأمین سلامت دینی و معنوی شاگردان.. 54
7-تکمیل و غنیسازی برنامه تحصیلی رسمی. 55
8-پیشگیری و کاهش آسیبهای روانی- اجتماعی 56
راهکارهای بهبود تأثیرفعالیّتهای فوق برنامه 57
پینوشتهای فصل سوّم................ 58
بخش دوّم: فعالیّتهای اجتماعی و فوق برنامه
فصل چهارم: اجتماع و فعالیّتهای فوق برنامه 61
رشد اجتماعی و فوق برنامه......... 61
تأثیر ارتباط با همسالان........... 62
شاخصهای رشد اجتماعی.............. 63
عوامل مؤثر در رشد اجتماعی........ 64
اجتماع و فعالیّتهای اجتماعی در اسلام 65
نیاز انسان به جامعه و جمعی زیستن. 68
پی نوشتهای فصل چهارم............. 70
فصل پنجم: تربیت اجتماعی وفعالیّتهای فوق برنامه 71
تربیت اجتماعی و فوق برنامه....... 71
تعریف تربیت اجتماعی.............. 73
منظورازتربیت اجتماعی............. 73
اهمیّت تربیت اجتماعی از دیدگاه اسلام 75
پینوشتهای فصل پنجم............... 78
فصل ششم: پرورش اجتماعی و فعالیّتهای گروهی افراد 79
نقش فعالیّتهای گروهی در پرورش اجتماعی افراد 79
ویژگیهای فعالیّتهای گروهی و اجتماعی 80
وظایف معلّمان و مربیان در ایجادعلاقه دانشآموزان به فعالیّتهای گروهی................................... 81
عوامل مؤثر در جذب به فعالیّتهای گروهی و اجتماعی 82
موانع رشد اجتماعی و راههای مقابله با آن 85
موانع تربیت اجتماعی.............. 89
پینوشتهای فصل ششم................ 90
بخش سوّم: نقش عوامل تأثیرگذار مدرسه در رشد وارتقای فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی
فصل هفتم: نقش معلّمان در رشد و ارتقای فعالیّتهای فوق برنامه 93
نقش و رسالت معلّم در رشد و ارتقای فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه............................. 93
نقش و رسالت معلّم از دیدگاه آموزههای دینی 94
1-دعوت به سوی خدا و تربیت الهی..... 94
2-دعوت به سوی نور و تربیت نورانی... 94
3-دعوت به سوی اصلاح جامعه و تربیت انسانهای صالح 95
4-دعوت به پاکسازی و تربیت اخلاقی.... 95
5-دعوت به سوی علم و دانش و تربیت قرآنی 95
6-نقش الگویی معلم.................. 96
7-نقش راهنمایی و مشاوره............ 97
ویژگیهای معلم در رابطه با فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی 98
وظایف معلّمان در رابطه با فعالیّتهای فوق برنامه 99
پینوشتهای فصل هفتم............... 100
فصل هشتم: نقش و وظایف مربی و معاون پرورشی در فعالیّتهای فوق برنامه 101
نقش مربی و معاون پرورشی در فعالیّتهای فوق برنامه مدرسه 101
شرح وظایف رسمی مربی و معاون پرورشی مدرسه 104
ویژگیهای مربی پرورشی از دیدگاه قرآن 105
پینوشتهای فصل هشتم............... 109
فصل نهم: نقش و وظایف تربیتی مدیر مدرسه در فعالیّتهای تربیتی ـ اجتماعی 111
نقش مدیر مدرسه در فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه 111
1-مدیر عامل تحقق هدفهای تربیتی. 111
2-برنامهریزی فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی مدرسه 112
3-هماهنگکننده عوامل و فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی 113
4-رهبرتربیتی مدرسه............. 114
5-فراهمسازی زمینهها، شرایط و ایجاد فضای تربیتی 115
نقش تربیتی مدیر مدرسه در اسناد، قوانین وآئیننامهها 115
پینوشتهای فصل نهم................ 117
بخش چهارم: انواع فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی و فوق برنامه
فصل دهم: چگونگی تشکیل کتابخانه مدرسه وکلاس 121
ضرورت تشکیل کتابخانه درمدرسه..... 122
اهداف کتابخانه مدرسه............. 123
انواع کتابخانههای مدارس.......... 123
برنامهی ایجاد رغبت به مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی 124
طبقهبندی کتابها در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان 126
پینوشتهای فصل دهم................ 127
فصل یازدهم: تشکیل انجمن اولیا و مربیان. 129
انجمن اولیا و مربیان............. 129
هدفهای کلی انجمن اولیا و مربیان.. 129
فعالیّتهای انجمن اولیا و مربیان... 130
انتخابات انجمن اولیا و مربیان مدرسه 131
هدفهای انجمن اولیا و مربیان مدارس 132
فصل دوازدهم: انجمنهای مختلف دانشآموزی.. 133
اهداف انجمنهای دانشآموزی......... 133
اصول وخطومشی انجمنها............. 134
ساختار،تشکیلات و مقرارت انجمنها... 134
انواع انجمنها و نحوهی فعالیّت آنها 135
پینوشتهای فصل یازده ودوازده...... 141
فصل سیزدهم: انواع تشکّلهای دانشآموزی و نحوهی فعالیّت آنها 143
1-شورای هماهنگی تشکّلهای دانشآموزی. 143
تعریف تشکّل دانشآموزی............. 144
اهداف تشکّلهای دانشآموزی.......... 144
فعالیّتهای تشکّلهای دانشآموزی...... 144
2- سازمان بسیج دانشآموزی............. 145
اهداف............................ 146
قانون تشکیل و توسعه بسیج دانشآموزی 146
وظایف سازمان بسیج دانشآموزی...... 147
مأموریت سازمان بسیج دانشآموزی.... 148
عرصههای فعالیّت سازمان بسیج....... 149
3- شورای دانشآموزی................... 151
تعریف شورای دانشآموزی............ 152
اهداف شورای دانشآموزی............ 152
اصول و خطمشیهای اجرایی........... 153
شرح وظایف شورای دانشآموزی........ 153
زمان و نحوه انتخابات ............ 154
چگونگی تشکیل جلسات............... 155
پینوشتهای فصل سیزدهم............. 156
فصل چهاردهم: تشکیل انواع نمایشگاهها.... 157
تعریف نمایشگاه................... 157
اهداف تشکیل نمایشگاهها........... 157
اصول برپایی نمایشگاهها........... 158
چگونگی تشکیل نمایشگاه............ 159
تأثیرات تربیتی نمایشگاه.......... 160
انواع نمایشگاههای دانشآموزی...... 160
نمایشگاه خط، طراحی و نقاشی....... 160
انواع نمایشگاههای مختلف نقاشی مدارس 161
نمایشگاه کتاب و کاردستی.......... 161
نمایشگاه کلکسیونها، روزنامه دیواری 162
نمایشگاه کارهای هنریو انواع سنگها 163
پینوشتهای فصل چهاردهم............ 164
بخش پنجم: انواع فعالیّتهای فرهنگی و هنری مدارس
فصل پانزدهم: مسابقات و جشنوارههای فرهنگی و هنری مدارس 167
تعریف مسابقات فرهنگی و هنری...... 167
اهداف مسابقات فرهنگی و هنری...... 168
اصول وسیاستهای برگزاری مسابقات... 169
کارآمدی و اثربخشی مسابقات فرهنگی و هنری 170
انواع مسابقات فرهنگی و هنری...... 172
شرایط و ضوابط عمومی شرکتکنندگان.. 172
سطح برگزاری مسابقات.............. 173
پینوشت فصل پانزدهم............... 174
فصل شانزدهم: صندوق پاسخ به سؤالات و روزنامه دیواری 175
صندوق پاسخ به سؤالات دانشآموزان... 175
شیوههای ارتباط با نوجوانان....... 175
آثار تربیتی استفاده از صندوق مکاتبات 176
اهداف صندوق پاسخ به سؤالات........ 177
روشها و اقدامات لازم.............. 177
روزنامه دیواری....................... 178
تعریف روزنامه دیواری............. 179
اهداف روزنامه دیواری............. 179
اصول تهیّه روزنامه دیواری......... 180
انواع روزنامه دیواری مدارس....... 180
روزنامه دیواری کلاس............... 181
روزنامه دیواری مدرسه............. 181
روزنامه روزنامهها............... 183
پینوشتهای فصل شانزدهم............ 184
فصل هفدهم: تئاتر و نمایش در مدرسه...... 185
ضرورت و کاربردهای تئاتر کودکان... 185
تعریف نمایش دانشآموزی............ 187
ویژگیهای نمایش صحنهای(ویژه مدرسه) 187
نمایش عروسکی..................... 188
ویژگیهای نمایش عروسکی............ 188
نمایش خلّاق........................ 189
معیارهای انتخاب فعالیّت نمایشی.... 189
موضوع ومتن نمایشنامه کودکان و نوجوانان 190
ویژگیهای مربی نمایش کودکان و نوجوانان 190
آثار تربیتی وآموزشیتئاتر کودک.... 191
پینوشتهای فصل هفدهم.............. 192
فصل هجدهم: بازدید، گردش علمی و اردو.... 193
بازدید و گردش علمی................... 193
تعریف بازدید..................... 193
اهداف بازدید..................... 194
انواع بازدید..................... 194
اصول حاکم بر اردو و بازدید....... 196
اقدامات لازم برای برنامهریزی بازدید 197
اردوهای دانشآموزی.................... 197
تعریف اردو....................... 198
اهداف اردو....................... 198
انواع اردو....................... 199
مراحل برنامهریزی اردو............ 201
برنامهریزی قبل از اردو........... 201
برنامهریزی در حین اردو........... 202
برنامهریزی بعد از اردو........... 204
روشهای تربیتی اردو............... 204
پینوشتهای فصل هجدهم.............. 206
بخش ششم: سازمانها، نهادها ومراکز مرتبط با فعالیّتهای تربیتی- اجتماعی
فصل نوزدهم: سازمان دانشآموزی و فرهنگ وارشاد اسلامی 209
سازمان دانشآموزی..................... 209
تعریف سازمان دانشآموزی........... 209
اهداف سازمان دانشآموزی........... 209
اصول حاکم برسیاستها،فعالیّتها و برنامهها 210
وظایف سازمان دانشآموزی........... 211
اساسنامه سازمان دانشآموزی........ 211
گروههای تشکیلاتی سازمان دانشآموزی. 212
مربیان گروههای تشکیلاتی پیشتازان و فرزانگان 213
شرح وظایف مربی تشکیلات............ 213
آرمان سازمان دانشآموزی........... 215
فرهنگ و ارشاد اسلامی.............. 215
اهداف فرهنگ و ارشاد اسلامی........ 215
وظایف فرهنگ وارشاد اسلامی......... 215
سازمانهای وابسته به فرهنگ وارشاد اسلامی 216
فعالیّتهای فرهنگی وهنری و اجتماعی. 216
فصل بیستم: کانونهای فرهنگی و تربیتیوکانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان217
کانونهای فرهنگی و تربیتی دانشآموزان.. 217
اهداف کانونها.................... 217
شیوهی تأسیس کانون................ 217
اهم برنامهها و فعالیّتهای کانون... 218
برنامه جوانهها................... 218
برنامه اعضا...................... 219
برنامه جوانان.................... 219
برنامههای عمومی و کلی............ 220
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان... 220
وظایف کانون پرورش فکری........... 221
فعالیّتهای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان 221
تولید سرگرمیهای سازنده........... 221
کانون زبان ایران................. 222
مرکزآفرینشهای ادبی و هنری........ 222
مرکز نجوم کانون.................. 222
کتابخانه و انتشارات کانون........ 222
فصل بیست و یکم: پیشاهنگی و هلال احمر.... 225
ظهور پیشاهنگی درجهان و ایران......... 225
اصول و مبانی جهانی پیشاهنگی...... 225
مراحل مختلف سنین پیشاهنگی پسران و دختران 226
تشکیل مراحل مختلف پیشاهنگی....... 226
سازمان جمعیت جوانان هلال احمر......... 226
تاریخچه هلال احمر................. 226
تعریف و اهداف.................... 227
اصول اساسی صلیب سرخ و هلال احمر... 228
فلسفه وجودی و مأموریت سازمان جوانان هلال احمر 229
برنامه جوانان صلیب سرخ و هلال احمر 229
عضویت در سازمان جمعیت جوانان هلال احمر 230
وظایف سازمان جوانان هلال احمر..... 231
پینوشتهای فصل نوزده، بیست و بیست ویک 233
فهرست منابع و مآخذ................. 235